Zonder twijfel! Ten eerste omdat het zal helpen om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Het zal de modal shift van de weg naar de waterweg versnellen, waardoor het volume van de goederen die via het riviernetwerk met groot profiel worden vervoerd, toeneemt. Deze vervoerswijze draagt bij tot de decarbonisatie, omdat ze per vervoerde ton vijf keer minder broeikasgassen uitstoot dan vrachtwagens. Ten tweede omdat de Seine-Escaut een middel is om duurzaam waterbeheer te versterken, een hulpbron die centraal staat in grote maatschappelijke vraagstukken. Ten slotte omdat het netwerk vanaf het begin is opgezet met respect voor het milieu. Wij verzekeren de ecologische prestaties van de rivierinfrastructuren die wij aanleggen en renoveren. Al onze werkzaamheden worden uitgevoerd met het grootste respect voor de plaatselijke flora en fauna en gaan gepaard met maatregelen om de gevolgen voor de biodiversiteit te compenseren, zoals herbeplantingsprogramma’s.

De heropening van het kanaal Condé-Pommerœul voor de scheepvaart, uitgevoerd in het kader van het project Seine-Escaut, lijkt me een goed voorbeeld: 15% van de middelen die in deze operatie zijn geïnvesteerd, zijn besteed aan het behoud van de biodiversiteit en de aanleg van 30 hectare waterrijk gebied op voormalige sedimentafzettingen. Een anekdote terloops: in 2021 werden we op de hoogte gebracht van de aanwezigheid van bevers op dit terrein. Dit heeft ons ertoe gebracht specifieke voorzieningen in het project te integreren, zoals voederplaatsen, waardoor de aanwezigheid van bevers permanent wordt. Ze zullen dus samenleven met de rivierkonvooien: nogal een symbool…

Zodra het netwerk in gebruik is genomen, zullen de bedrijven beschikken over een efficiënte, concurrerende en duurzame waterwegvervoersdienst voor hun bevoorrading en leveringen, die een uitgestrekt gebied zal bedienen. Dit zal een echte katalysator voor groei zijn. En dit geldt ongeacht hun omvang of activiteitensector. Natuurlijk gaat het in de eerste plaats om bedrijven die traditioneel gebruik maken van waterwegen, zoals die in de bouw en openbare werken en de chemische industrie, en opkomende bedrijven op basis van waterwegen, bijvoorbeeld in de sectoren circulaire economie en stadslogistiek. Maar buiten dat is de komst van Seine-Schelde goed nieuws voor alle economische spelers die te maken hebben met congestie op de wegen in Noord-Europa. Het netwerk is niet alleen van belang voor bedrijven: door de ontwikkeling van uitwisselingen en activiteiten zal het positieve economische spin-offs hebben voor alle gebieden die worden doorkruist. Het zal met name de vestiging van haven-, logistieke en industriële faciliteiten langs de waterweg bevorderen.

Natuurlijk, want wij willen dat zij het potentieel van de Seine-Schelde ten volle kunnen benutten. Zo hebben wij in 2022 in Vlaanderen een partnerschapsovereenkomst gesloten met economische en institutionele actoren voor de oprichting van het platform eNES (Economisch Netwerk Seine-Schelde). Het zal ons helpen om de binnenvaart te promoten en het netwerk zichtbaarder te maken, met als uitdaging het gebruik ervan te optimaliseren.

Een centrale plaats, want een van de kenmerken van deze ontplooiing is dat ze zowel federatief als op basis van partnerschap is. Bij het opzetten van het netwerk is een groot aantal spelers op internationaal, nationaal, regionaal en lokaal niveau betrokken, in een logica van co-constructie. Zo vindt er regelmatig uitwisseling plaats met uiteenlopende gesprekspartners als Europese instellingen, lokale overheden, zee- en rivierhavens, bedrijven uit alle sectoren, landbouwers, erkende deskundigen en milieuverenigingen ….. Dit is ook wat dit project zo rijk en interessant heeft gemaakt sinds het van start ging.

De aanleg van het Kanaal Seine-Noord-Europa, het essentiële traject Seine-Schelde, geeft al drie jaar lang, ondanks de gezondheidscrisis, aanleiding tot het equivalent van één overlegvergadering per werkdag. Dankzij deze vergaderingen kunnen wij informatie verstrekken over de voortgang van het project, met de belanghebbenden in dialoog treden, hun meningen en suggesties verzamelen en inspelen op hun verwachtingen en zorgen. Zo gaan we bijvoorbeeld op pad om de bewoners van het toekomstige kanaal te ontmoeten dankzij een mobiel apparaat, organiseren we bezoeken ter plaatse voor verkozenen en nodigen we burgers uit om deel te nemen aan workshops over de landschapsaanleg langs het kanaal. We mobiliseren ook het economische weefsel en de vaardigheden van de regio’s in een Grand Chantier-aanpak die vooruitloopt op en meegaat met de aanleg van het kanaal om de economische en sociale voordelen ervan te optimaliseren.

Sinds twee of drie jaar krijgt het netwerk in alle doorkruiste regio’s vorm. De bouwplaatsen worden voltooid, de eerste concrete verwezenlijkingen verschijnen en er worden nieuwe diensten aangeboden. Deze ontwikkelingen zijn positief voor de binnenvaart. Ze dragen ook bij tot de opwaardering van het lokale erfgoed en de verbetering van de levenskwaliteit van de inwoners. Het is spannend, vooral omdat Seine-Schelde een langetermijnproject is, geboren uit overwegingen die begin jaren 2000 begonnen. We kondigen de komst ervan al jaren aan en nu is het zover !

Een van de meest emblematische voorbeelden is de metamorfose van de Scheldeovergang in Doornik. Op dit punt was de waterweg te smal om zeer grote rivierkonvooien veilig te laten passeren. Hij werd in twee fasen verbreed. Eerst werd de oude brug vervangen door een nieuwe. Tijdens dit proces werden vier kilometer kades opnieuw aangelegd en werd een aanlegplaats voor boten gecreëerd. Vervolgens werden de bogen van de Pont des Trous, een van de meest prestigieuze overblijfselen van de middeleeuwse architectuur in België, afgebroken en in een bredere versie herbouwd. Wij zorgden ervoor dat het gebouw zijn oorspronkelijke uiterlijk behield, met name door zoveel mogelijk originele stenen te hergebruiken. Tijdens deze tweede operatie werden ook de oevers rond de Pont des Trous heraangelegd, met als doel ze gastvrij te maken voor wandelaars en zacht verkeer.